Antoni Świadek

---

Życiorys

Antoni Świadek urodził się 27 marca 1909 roku w Pobiedziskach, w regionie Poznańskim. Był potomkiem Władysława, który pracował jako kołodziej, oraz Władysławy z Mieleszyńskich. Swoje młodzieńcze lata spędził w Kępnie, gdzie uczęszczał do gimnazjum i tam, w 1928 roku, zdał egzamin dojrzałości. Już w tych czasach aktywnie uczestniczył w Sodalicji Mariańskiej oraz w harcerstwie.

Po ukończeniu szkoły średniej, zgłosił się do seminarium duchownego w Poznaniu, a swoje święcenia kapłańskie przyjął 10 czerwca 1933 roku. Jego praca kapłańska była naznaczona silnym charakterem, zaangażowaniem oraz pobożnością, wyróżniał się pracowitością, a jego wyrozumiałość wobec innych czyniła go lubianym wśród kolegów.

Działalność w Bydgoszczy

W lipcu 1933 roku objął stanowisko wikariusza w bydgoskim kościele farnym, gdzie pozostał do momentu aresztowania w 1942 roku. Tam również został kapelanem harcerskim oraz wojskowym, co reflektowało jego zaangażowanie w życie lokalnej społeczności.

W 1937 roku przeniósł się jako substytut do kościoła filialnego pw. św. Stanisława Biskupa w Bydgoszczy, zlokalizowanego w przedmieściu Siernieczek. W okresie 1937-1939 aktywnie prowadził duszpasterstwo oraz zrealizował budowę plebanii przy wspomnianym kościele. O jego umiejętność pracy z dziećmi i młodzieżą nie trzeba było długo przekonywać – szybko zyskano sobie jego sympatię i szacunek.

Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 roku, Antoni dobrowolnie zgłosił się jako kapelan do jednego z polskich oddziałów, służąc im aż do klęski. Po wojnie początkowo pracował w szpitalu dla jeńców wojennych, zanim zdecydował się na powrót do Bydgoszczy, gdzie kontynuował działalność duszpasterską. W czasie okupacji starał się nieustannie wspierać swoich parafian, pomimo zakazów władz hitlerowskich dotyczących używania języka polskiego podczas liturgii.

Pobyt w obozie koncentracyjnym Dachau

Jednak jego aktywności nie mogły pozostać niezauważone. Zadenuncjowany przez jedną z osób, której spowiedzi udzielił po polsku, w 1942 roku Antoni został aresztowany przez gestapo i przewieziony do bydgoskiego więzienia. W październiku tego samego roku został deportowany do niemieckiego obozu koncentracyjnego Dachau (KL), gdzie otrzymał numer 37193. Już krótko po przybyciu ciężko zachorował na tyfus brzuszny, jednak udało mu się wyzdrowieć.

Jako kapłan był narażony na szczególne brutalności, a jego praca w obozie była niezwykle wyczerpująca. Pracował m.in. w komandzie Bekleidungslager, a następnie na plantacjach oraz w obozowym zespole transportowym. Niestety, na początku stycznia 1945 roku Antoni zachorował na tyfus plamisty, co doprowadziło do jego śmierci 25 stycznia 1945 roku. Po jego śmierci zwłoki wrzucono do tzw. Totenkammer, a ostatnie miejsce spoczynku znalazły w zbiorowej mogile znajdującej się poza obozem, w pobliżu wsi Deutenhofen.

Beatyfikacja

W 1991 roku Antoni Świadek znalazł się w gronie 108 polskich męczenników, którzy oddali życie za wiarę podczas II wojny światowej. Jego beatyfikacja miała miejsce 13 czerwca 1999 roku w Warszawie, a dokonał jej papież Jan Paweł II. W liturgii wspomina się go w dniu 21 stycznia.

Upamiętnienie

W kościele św. Stanisława Biskupa w Bydgoszczy można zobaczyć tablicę pamiątkową, która została ufundowana w 1948 roku przez wiernych jako hołd dla kapłana. W tym samym okresie podejmowano również inicjatywę nazwania sąsiedniej ulicy, Kaplicznej, imieniem księdza Antoniego Świadka. Niestety, propozycja ta nie została zaakceptowana przez lokalne władze publiczne. Dodatkowo, w kościele św. Michała Archanioła w Pobiedziskach znajduje się marmurowa tablica pamiątkowa, która przedstawia wizerunek błogosławionego.

---

Oceń: Antoni Świadek

---