Jan Kąkolewski


Jan Zdzisław Kąkolewski, znany również pod różnymi pseudonimami, takimi jak „Dziadek”, „Gracjan”, „Józef”, „Stefan” i „Zaremba”, jest postacią znaczącą w historii Wojska Polskiego. Urodził się 23 grudnia 1893 roku w Pobiedziskach, a swoje dni zakończył 22 września 1977 roku w Poznaniu.

W trakcie swojej kariery wojskowej osiągnął tytuł podpułkownika piechoty, co podkreśla jego znaczenie oraz doświadczenie w strukturach wojskowych. Jego życie i działalność są przykładem zaangażowania w służbę wojskową oraz szerszej historii kraju.

Życiorys

Jan Kąkolewski był synem Bronisława i Stanisławy. Po ukończeniu gimnazjum w Poznaniu, podjął studia w Królewskiej Wyższej Szkole Budowy Maszyn w Poznaniu oraz w Essen, jednak z obu uczelni został wydalony za swoje działania o charakterze politycznym. Już od 1908 roku był aktywny w tajnych organizacjach młodzieżowych działających w zaborze pruskim, gdzie pełnił rolę komendanta niepodległościowej organizacji „Żuaw”. W 1911 roku zaangażował się w działalność Towarzystwa Kształcenia Młodzieży „Iskra” oraz Towarzystwa Tomasza Zana. 8 września 1912 roku ukończył pierwszy w zaborze kurs harcerski i zorganizował I Drużynę Harcerską im. W. Jagiełły w Poznaniu.

W 1913 roku został uwięziony przez pruskie władze. W czasie I wojny światowej, w maju 1915 roku, zaciągnął się do 19 pułku piechoty armii pruskiej. Po zakończeniu wojny, w 1918 roku aktywnie działał w Polskiej Organizacji Wojskowej na terenie zaboru pruskiego. Od grudnia 1918 roku brał udział w powstaniu wielkopolskim, a po jego zakończeniu, aż do 1933 roku, służył w Wojsku Polskim. W 1919 roku awansowano go do stopnia podporucznika. Jego służba obejmowała również lata 1919–1920, podczas których uczestniczył w wojnie z bolszewikami.

W 1922 roku, już w stopniu kapitana piechoty, służył w 6 pułku piechoty Legionów. W dniu 26 lutego 1925 roku otrzymał przeniesienie do Korpusu Ochrony Pogranicza. W październiku 1926 roku został przeniesiony z KOP do swojego macierzystego 6 pp Leg. Rok później, w październiku 1927 roku, wyznaczono go na stanowisko oficera Przysposobienia Wojskowego. W marcu 1929 roku objął stanowisko komendanta placu w Kaliszu, lecz w listopadzie 1932 roku został zwolniony z tego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII. Z dniem 31 stycznia 1933 roku Kąkolewski przeszedł w stan spoczynku.

W 1939 roku brał udział w kampanii wrześniowej, szczególnie w obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy dołączył do Związku Walki Zbrojnej w Siedlcach. W latach 1941–1943 pełnił funkcję komendanta Narodowej Organizacji Wojskowej na Białostocczyźnie, a od 1943 roku związał się z Armią Krajową. Latem 1944 roku przeszedł do Polskiej Armii Ludowej, biorąc udział jako pułkownik w powstaniu warszawskim, gdzie dostał się do niewoli (numer jeniecki 225067). W czasie konspiracji posługiwał się nazwiskiem Mieczysław Fibak.

Po zakończeniu wojny Jan Kąkolewski wrócił do Poznania, gdzie pracował jako urzędnik. Był także członkiem Związku Powstańców Wielkopolskich. Zmarł 22 września 1977 roku w Poznaniu, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu komunalnym Miłostowo (pole 5-1-28) gdzie spoczął 27 września 1977 roku.

Awanse

Jan Kąkolewski zdobył różne stopnie wojskowe w swojej karierze, co odzwierciedla jego rozwój zawodowy. Jego awanse przedstawiają się następująco:

  • podporucznik – 1919,
  • major – 18 lutego 1928 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 163 lokatą w korpusie oficerów piechoty,
  • podpułkownik – 1939?,
  • pułkownik – 1 stycznia 1942,
  • generał brygady – 1944 (w PAL).

Ordery i odznaczenia

Jan Kąkolewski, znany ze swojej niezwykłej postawy i zasług, otrzymał wiele odznaczeń wojskowych, które podkreślają jego wkład w obronę ojczyzny oraz zaangażowanie w działania niepodległościowe.

  • Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari,
  • Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921),
  • Krzyż Niepodległości z Mieczami (18 października 1932),
  • Krzyż Walecznych (przyznany czterokrotnie, w tym po raz pierwszy w 1921 roku),
  • Złoty Krzyż Zasługi,
  • Wielkopolski Krzyż Powstańczy (4 listopada 1958),
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
  • Brązowy Medal za Długoletnią Służbę,
  • Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa).

Odznaczenia te są świadectwem jego heroicznych osiągnięć oraz oddania dla sprawy narodowej. Każde z nich jest nie tylko symbolem zasług, ale także pamiątką z historycznych wydarzeń, które kształtowały naszą wolność.

Przypisy

  1. Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym [online], powstancy-wielkopolscy.pl [dostęp 30.07.2021 r.]
  2. Plan Poznania - Cmentarze [online], www.poznan.pl [dostęp 30.07.2021 r.]
  3. Jan Zdzisław Kąkolewski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 06.12.2020 r.]
  4. a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 136. [dostęp 30.07.2021 r.]
  5. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 12 z 15.11.1932 r., s. 397.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 2 z 08.02.1933 r., s. 9.
  7. Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 75 z 21.07.1925 r., s. 398.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 46 z 25.10.1926 r., s. 375.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 25 z 31.10.1927 r., s. 294.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. Nr 7 z 22.03.1929 r., s. 100.
  11. Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 12 z 06.08.1929 r., s. 239.
  12. Rocznik Oficerski 1932, s. 33, 508.
  13. Dekret Wodza Naczelnego L. 2630 z 16.02.1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 8 poz. 239)
  14. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1982 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 38, poz. 1812)
  15. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 66)
  16. Lista starszeństwa oficerów zawodowych, Warszawa: MSWojsk., 1922, s. 65.

Oceń: Jan Kąkolewski

Średnia ocena:4.76 Liczba ocen:19